علل ریزش موی سر

استفاده ناصحیح از محصولات مربوط به مو و عدم مراقبت صحیح از موها

الف- استفاده از رنگ های شیمیائی، سفیدکننده ها، صاف کننده ها و فرهای دائمی مو بخصوص اگر بطور نادرست بکار روند باعث ریزش مو می شوند.
ب- آرایش ناصحیح مو مثل کشیدن شدید موها و دم اسبی کردن موها بخصوص از طرف جلو پیشانی باعث ریزش موها می شود.
پ – شامپو کردن بیش از حد، برس های شدید و شانه کردن بیش از اندازه می تواند باعث شکنندگی ساق موها شود. زمانی که موها خیس هستند آسیب پذیرتر می باشند و حتی با مالش شدید حوله کنده می شوند.

ریزش موی ارثی
این نوع ریزش مو شایعترین علت ریزش مو است و تحت عنوان ریزش موی آندروژنیک گفته میشود و در دهۀ دوم، سوم یا چهارم زندگی می تواند شروع شود. از درمان های مورد استفاده در این مورد مینوکسیدیل و فین استراید را میتوان نام برد.
پیوند مو در مرحلۀ بعد بکار برده می شود که دراین روش از موهای پشت سر خود شخص برداشته و به قسمت جلو سر پیوند می گردد.
ریزش موی منطقه ای
در این نوع ریزش مو، یک منطقه گرد و صاف خالی از مو می گردد البته نادراً کل موی سر و یا کل موی بدن گرفتار ریزش می گردد. این بیماری ممکن است بچه ها یا افراد بزرگسال را گرفتار کند. علت این بیماری نامشخص می باشد ولی فکر می شود یک مشکل خود ایمنی باشد.
درمان شامل تزریقات کورتون ،درمانهای موضعی دیگر و گاهی نور درمانی است.

ریزش مو بدنبال بیماریهای عفونی و تب شدید
بدنبال بعضی بیماریها موها وارد فاز استراحت می شوند و ۴ هفته تا ۳ ماه بعد از آن ریزش شدید مو ایجاد میشود این نوع ریزش نیز خود بخود قطع می گردد.

بیماری تیروئید
کم کاری و پرکاری تیروئید هر دو می تواند ایجاد ریزش مو کنند. این نوع ریزش با درمان مشکل تیروئید بهبود می یابد.

رژیم غذایی یا پروتئین ناکافی
بعضی افراد که رژیم های شدید میگیرند و دچار کاهش پروتئین می شوند و موها در این موارد وارد فاز استراحت می شوند و ۲ تا ۳ ماه بعد ریزش شدید مو ایجاد می شوند.

داروها
بعضی داروها می توانند باعث ریزش شدید میگیرند و دچار کاهش پروتئین می شوند و موها در این موارد وارد فاز استراحت می شوند و ۲ تا ۳ ماه بعد ریزش شدید مو ایجاد می شود.

درمان های ضد سرطان
این داروها ایجاد توقف رشد مو کرده و بعد از یک تا سه هفته از درمان موها می ریزند و تا ۹۰ درصد موها ممکن است بریزند بعد از درمان مو مجدداً رشد میکنند.

کمبود آهن خون
بعضی از افراد در رژیم غذایی آهن کافی دریافت نمی کنند یا جذب آهن آنها محتل است و یا به علل عوامل خونریزی دهنده آهن آنها پایین است و کمبود آهن نادراً می تواند ایجاد ریزش مو کند.

بدنبال جراحی
هر شخصی که تحت عمل جراحی قرار گیرد. یک تا سه ماه بعد از عمل دچار ریزش مو می شود و این نوع ریزش مو بعد از چند ماه برطرف می گردد.

عفونت های قارچی سر
این عفونت ها بصورت نواحی از موهای شکسته همراه با پوسته ریزی و گاهی نیز بصورت قرمزی، تورم و ترشح مشاهده می شوند. در این موارد بیماری و اگیر دار است و درمان جدی نیاز دارد.

کندن موها توسط خود شخص
بعضی افراد موی خود را با دست پیچانده و می کنند. این مشکل در بچه ها شایعتر و بدنبال استرس می باشد و می تواند علاوه بر موهای سر موهای نواحی دیگرش مانند ابرو، مژه را نیز گرفتار کند.

در این موارد مراجعه به پزشک متخصص پوست و گاهی روانپزشک الزامی است.

در انتها ذکر این نکته لازم است که در حدود ۹۰ درصد موهای هر شخص در هر زمان در فاز رشد هستند. فاز رشد ۲ تا ۶ سال طول میکشد و ۱۰ درصد موها در فاز استراحت هستند که ۲ تا ۳ ماه طول می کشد.

در انتهای فاز استراحت مو می ریزد. وقتی یک مو می ریزد یک موی جدید جایگزین آن می شود. موی سر در هر ماه حدود یک سانتی متر رشد می کند.

با افزایش سن سرعت رشد مو کاهش می یابد بطور نرما ل
در هر روز تعداد ۵۰ تا ۱۰۰ عدد مو می ریزد

برای جلوگیری از ریزش مو چه باید کرد؟

ریزش مو یکی از مشکلاتی است که به جرات می توان گفت اکثر مردم دنیا با آن مواجه هستند. عوامل زیادی مانند عوامل محیطی، ژنتیکی، هورمونی ، برخی بیماری ها مانند اختلالات تیروئید ، آنمی ( کم خونی ) و نوع تغذیه در ریزش مو دخیل است.

اهمیت رژیم غذایی را در حفظ سلامتی بدن به خصوص مو ، نمی توان نادیده گرفت. تحقیقات اخیر ژاپنی ها بعد از جنگ جهانی دوم این امر را تایید می کند؛ چرا که استفاده از رژیم غذایی غربی ها به وسیله ی ژاپنی ها باعث اضافه وزن توام با ریزش مو در اکثر مردم شد.

شایع ترین دلیل ریزش مو در زنان کمبودهای غذایی است، زیرا معمولاً برای کاهش وزن خود رژیم های غیر اصولی را به کار می برند که نتیجه ی آن بروز این مشکل است. همچنین کسانی که مواد غذایی حیوانی مصرف نمی کنند و به اصطلاح گیاهخوار هستند، به دلیل عدم اطلاع کافی در زمینه چگونگی مصرف غذاهای گیاهی، دچار کمبود پروتئین ، روی ، آهن ، اسیدهای آمینه ی ضروری ، ویتامین های گروه B و ... می گردند.

در زیر منابع برخی از عناصر مهم و موثر در سلامت مو ذکر شده است

پروتئین

اساس و پایه ی نیاز بافت های بدن مانند مو، ناخن ، پوست و ... می باشد و در موادی مانند انواع گوشت ( مرغ ، ماهی و گوشت قرمز ) ، تخم مرغ ، لبنیات و حبوبات به میزان فراوان وجود دارد. در مواد نشاسته ای مثل نان ، برنج ، ماکارونی و سبزی ها نیز به مقدار کمی وجود دارد.

اسیدهای آمینه اجزای تشکیل دهنده پروتئین ها هستند که در مواد ذکر شده در بالا وجود دارند.

کلسیم و منیزیم

گروه شیر و لبنیات منابع غنی کلسیم و منیزیم و نیز پروتئین هستند.

اگر فردی دچار عدم تحمل لاکتوز ( قند موجود در شیر ) باشد و از سایر مشتقات لبنیاتی نیز برای تامین نیازهای بدن خود استفاده نکند، باید به طور روزانه مکمل کلسیم مصرف کند و مصرف سایر غذاهای غنی از پروتئین را نیز افزایش دهد.

ویتامین های گروه B

یکی از راههای درمان ریزش مو مصرف مواد مغذی حاوی ویتامین B زیاد است که در گروه ویتامین های B ، ویتامین B6 و بیوتین اهمیت خاصی دارند. بیوتین ویتامینی است که دربسیاری از محصولات آرایشی به عنوان مکمل بهبود دهنده وضعیت مو اضافه می شود، زیرا عارضه مشخص کمبود بیوتین، ریزش مو است. منابع غذایی غنی از ویتامین B6 و بیوتین را برایتان ذکرمی کنم. منابع غنی از B6 : جگر، موز ، دانه آفتابگردان، ماهی ، مرغ، جوانه گندم ، آلوی خشک ، گوشت ، غلات سبوس دار ، مخمر و زرده تخم مرغ ( به ترتیب) و منابع غنی بیوتین : جگر و گوشت مرغ، جوانه گندم، سبوس گندم، تخم مرغ و بادام زمینی است

آنتی اکسیدان ها

شامل ویتامین E ، ویتامین C ، بتاکاروتن ( پیش ساز ویتامین A که در سیب زمینی شیرین، هویج ، اسفناج پخته، کدو حلوایی ، طالبی ، زرد آلو ، کلم بروکلی ، گریپ فروت قرمز وجود دارد ) ، روی و سلنیوم می باشد. رژیم های غذایی نامناسب توام با سیگار کشیدن و آلودگی هوا باعث فعال شدن رادیکال های آزاد و به خطر افتادن سلامت فرد می شود. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که می توانند اثر رادیکال های آزاد را خنثی کنند. همچنین باعث ساخته شدن موی جدید و استحکام آن می شوند.

به هر حال رفتار تغذیه ای صحیح که همیشه مورد تاکید می باشد، میزان رشد و استحکام فولیکول مو را بهبود می بخشد.

طبق نظر کارشناسان تغذیه می توان گفت ویتامین ها به خصوص ویتامین های گروه B مانند بیوتین، اسید فولیک ، پانتوتنیک اسید و برخی املاح مانند روی، آهن، گوگرد، سیلیس و مس اثرات مثبت زیادی بر روی مو دارند. آزمایش ها حاکی از آن است که مصرف بیوتین به صورت مکمل باعث تقویت و بهبود پوست به خصوص فولیکول های مو می شود.

در ضمن در مورد کاهش مصرف نمک و اثر آن در توقف ریزش مو نظریه هایی ارائه شده است، اما در صحت این نظریه ها تردید وجود دارد . ولی در هر حال کاهش مصرف نمک برای سلامت عمومی بدن مفید است.

دانشمندان ژاپنی بر اساس تحقیقات خود معتقدند که وجود چربی زیاد در رژیم غذایی مردان، مکانیسم طاسی را سرعت می بخشد. به این ترتیب که قسمتی از پوست سر آنزیمی به نام گاما- آلفا- رداکتاز تولید می کند. این آنزیم باعث تبدیل هورمون تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (DHT) می شود که این ترکیب باعث ریزش مو می شود. غدد چربی مجاور هر فولیکول مو نیز این آنزیم را تولید می کنند. وجود چربی زیاد در غذا باعث تحریک غدد چربی و افزایش فعالیت این غدد برای تولید آنزیم نام برده می شود.

بهترین توصیه این است که غذاهای مفید و خوشمزه اما کم چرب مصرف نمایید. البته این عمل باعث رویش موی جدید نمی شود، اما می تواند از ریزش سایر موها جلوگیری کند. به طور کلی باعث سلامت جسم نیز می شود.

همچنین مصرف مقداری مخمر همراه یک لیوان آب پرتقال در صبح بسیار سودمند می باشد؛ زیرا مخمر منبع مناسبی از ویتامین های گروه B و املاح کمیاب ( املاحی که بدن به میزان خیلی کم به آن ها نیاز دارد) و اسیدهای آمینه است. به علاوه مصرف روغن ماهی و گردو که دارای اسیدهای چرب اُمگا- 3 و تخمه آفتابگردان که دارای اسیدهای چرب اُمگا-6 است ، مفید می باشد.

برخی از مردم برای تامین مواد مغذی مورد نیاز خود تمایل دارند از قرص و دارو استفاده کنند و کمتر سراغ مواد غذایی مفید می روند. متخصصان تغذیه معتقدند که تنها 10 تا 20 درصد از مواد مغذی این قرص ها جذب می شوند و هنوز عوامل ناشناخته ی زیادی در غذاها وجود دارد که هنوز به شکل شیمیایی در داروها ساخته نشده اند، در نتیجه قرص و دارو هرگز نمی تواند جانشین غذا شود و فقط در مواقع ضروری از مکمل های غذایی می توان استفاده کرد.

بررسی ها نشان می دهند که اسیدهای چرب اُمگا- 3 و اُمگا-6 با سلامت مو در ارتباط هستند؛ زیرا اغلب مردم وقتی منابع این نوع اسیدهای چرب را کمتر مصرف می کنند و یا اصلاً مصرف نمی کنند، دچار خشکی و شکنندگی مو ، خارش و شوره پوست سر و در نهایت ریزش مو می شوند.

منابع اسیدهای چرب اُمگا-3 و اُمگا-6

اسیدهای چرب اُمگا-3 شامل آلفا- لینولنیک اسید و ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA) است در ماهی های آب سرد مانند ماهی سالمون و ساردین، روغن سویا و کانولا، جوانه گندم ، روغن گردو ، روغن تخم کتان یا پنبه و روغن ماهی یافت می شود.

اسیدهای چرب اُمگا-6 شامل اسید لینولئیک و اُمگا- لینولئیک اسید می باشد و در روغن های غیر اشباع گیاهی مانند روغن ذرت، روغن کانولا، روغن سویا، روغن بادام زمینی و روغن آفتابگردان یافت می شوند.